Kripto Para nedir?
Kripto Para, blok zinciri teknolojisine dayanan merkezi olmayan dijital paradır. En popüler sürümleri olan Bitcoin ve Ethereum’a aşina olabilirsiniz, ancak dolaşımda 5.000’den fazla farklı kripto para birimi var.
Kripto Para Birimi Nasıl Çalışır?
Bir kripto para birimi, dijital, şifreli ve merkezi olmayan bir değişim aracıdır. ABD Doları veya Euro’nun aksine, bir kripto para biriminin değerini yöneten ve koruyan merkezi bir otorite yoktur. Bunun yerine, bu görevler internet aracılığıyla bir kripto para biriminin kullanıcıları arasında geniş çapta dağıtılır.
Çoğu insan, hisse senetleri veya değerli metaller gibi diğer varlıklarda olduğu gibi kripto para birimlerine yatırım yapsa da, normal mal ve hizmet satın almak için kriptoyu kullanabilirsiniz. Cryptocurrency yeni ve heyecan verici bir varlık sınıfı olsa da, her bir sistemin nasıl çalıştığını tam olarak anlamak için makul miktarda araştırma yapmanız gerektiğinden satın almak riskli olabilir.
En İyi Kripto Para Borsaları 2022
En iyi kripto borsalarını belirlemek için önde gelen borsa tekliflerini ve tonlarca veriyi taradık.D
Bitcoin , ilk olarak Satoshi Nakamoto tarafından 2008 yılında yayınlanan “ Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi ” başlıklı bir makalede ana hatlarıyla açıklanan ilk kripto para birimiydi . Nakamoto, projeyi “güven yerine kriptografik kanıtlara dayalı bir elektronik ödeme sistemi” olarak nitelendirdi.
Bu kriptografik kanıt, doğrulanan ve bir blok zincirine kaydedilen işlemler biçiminde gelir .
Blockchain Nedir?
Blockchain , işlemleri kod olarak kaydeden açık, dağıtılmış bir defterdir. Uygulamada, dünya çapında sayısız bilgisayara dağıtılmış bir çek defteri gibidir. İşlemler, daha sonra önceki kripto para birimi işlemlerinin bir “zincirinde” birbirine bağlanan “bloklara” kaydedilir.
Afrika kripto para borsası Quidax’ın CEO’su ve kurucu ortağı Buchi Okoro, “Her gün para harcadığınız her şeyi yazdığınız bir kitap hayal edin” diyor. “Her sayfa bir bloğa benzer ve kitabın tamamı, bir grup sayfa, bir blok zinciridir.”
Bir blok zinciri ile, bir kripto para birimi kullanan herkes, birleşik bir işlem kaydı oluşturmak için bu kitabın kendi kopyasına sahiptir. Yazılım, her yeni işlemi olduğu gibi kaydeder ve blok zincirinin her kopyası, tüm kayıtları aynı ve doğru tutarak yeni bilgilerle eşzamanlı olarak güncellenir.
Dolandırıcılığı önlemek için, her işlem iki ana doğrulama tekniğinden biri kullanılarak kontrol edilir: iş kanıtı veya hisse kanıtı.
İş Kanıtı ve Hisse Kanıtı
İş kanıtı ve hisse kanıtı, doğrulayıcıları daha fazla kripto para birimiyle ödüllendiren bir blok zincirine eklenmeden önce işlemleri doğrulamak için kullanılan iki farklı doğrulama tekniğidir. Kripto para birimleri, işlemleri doğrulamak için genellikle iş kanıtı veya hisse kanıtı kullanır.
İşin kanıtı
Xcoins.com sosyal medya yöneticisi Simon Oxenham, “İş kanıtı, bir algoritmanın bilgisayarların çözmek için yarıştığı matematiksel bir problem sağladığı bir blok zincirindeki işlemleri doğrulama yöntemidir” diyor.
Genellikle “madenci” olarak anılan katılan her bilgisayar, bir grup işlemin (blok olarak adlandırılan) doğrulanmasına yardımcı olan bir matematiksel bulmacayı çözer ve ardından bunları blok zincirine ekler. Bunu başarılı bir şekilde yapan ilk bilgisayar, çabaları için küçük bir miktar kripto para birimi ile ödüllendirilir.
Blok zinciri bulmacalarını çözme yarışı, yoğun miktarda bilgisayar gücü ve elektriği gerektirebilir. Pratikte bu, madencilerin, güç ve bilgi işlem kaynaklarının maliyetlerini göz önünde bulundurduktan sonra, işlemleri doğrulamak için aldıkları kripto ile bile zar zor geçebilecekleri anlamına geliyor.
Bahis Kanıtı
İşlemleri kontrol etmek için gereken güç miktarını azaltmak için bazı kripto para birimleri, bir hisse senedi doğrulama yöntemi kanıtı kullanır. Pay kanıtı ile, her kişinin doğrulayabileceği işlem sayısı, sürece katılma şansı için “paylaşmak” veya geçici olarak ortak bir kasaya kilitlemek istedikleri kripto para birimi miktarıyla sınırlıdır. Okoro, “Neredeyse banka teminatı gibi” diyor. Kripto para yatıran her kişi işlemleri doğrulama hakkına sahiptir, ancak bunu yapmak için seçileceğiniz ihtimal, önünüzdeki miktarla birlikte artar.
Osom Finance CEO’su Anton Altement, “Hisse kanıtı, enerji yoğun denklem çözümünü ortadan kaldırdığından, iş kanıtından çok daha verimlidir ve işlemler için daha hızlı doğrulama/onay sürelerine olanak tanır” diyor.
Yeni bir işlem grubunu doğrulamak için bir pay sahibi (bazen doğrulayıcı olarak adlandırılır) seçilirse, potansiyel olarak işlem bloğundan elde edilen toplam işlem ücretleri miktarında kripto para birimi ile ödüllendirilir. Dolandırıcılığı önlemek için, seçilirseniz ve geçersiz işlemleri doğrularsanız, yatırdığınız miktarın bir kısmını kaybedersiniz.
Uzlaşmanın Kriptodaki Rolü
Hem hisse kanıtı hem de çalışma kanıtı, işlemleri doğrulamak için fikir birliği mekanizmalarına dayanır. Bu, her biri işlemleri doğrulamak için bireysel kullanıcıları kullanırken, doğrulanmış her işlemin defter sahiplerinin çoğunluğu tarafından kontrol edilmesi ve onaylanması gerektiği anlamına gelir.
Örneğin, bir bilgisayar korsanı, defterlerin en az %51’ini kendi hileli sürümleriyle başarılı bir şekilde eşleştirmedikçe blok zinciri defterini değiştiremez. Bunu yapmak için gereken kaynak miktarı, sahtekarlığı olası kılmaz.
Nasıl Kripto Para Madenciliği Yapılır?
Madencilik, genellikle işlemlerin doğrulanması karşılığında yeni kripto para birimlerinin dünyaya nasıl serbest bırakıldığıdır. Ortalama bir kişinin kripto para birimi madenciliği yapması teorik olarak mümkün olsa da, Bitcoin gibi iş kanıtlama sistemlerinde giderek daha zor hale geliyor.
Uinta Crypto Consulting’in kurucusu Spencer Montgomery, “Bitcoin ağı büyüdükçe daha karmaşık hale geliyor ve daha fazla işlem gücü gerekiyor” diyor. “Eskiden ortalama bir tüketici bunu yapabiliyordu ama şimdi çok pahalı. Rekabeti geçmek için ekipmanlarını ve teknolojilerini optimize eden çok fazla insan var.”
Ve unutmayın: İş kanıtı kripto para birimleri, madencilik için çok büyük miktarda enerji gerektirir. Dünyadaki tüm elektriğin %0,21’inin Bitcoin çiftliklerine güç sağlamak için gittiği tahmin ediliyor. Bu, İsviçre’nin bir yılda kullandığı güçle aşağı yukarı aynı miktarda. Çoğu Bitcoin madencisinin, elektrik maliyetlerini karşılamak için madencilikten kazandıklarının %60 ila %80’ini kullandığı tahmin ediliyor.
Ortalama bir kişinin bir iş ispatı sisteminde madencilik yaparak kripto kazanması pratik olmasa da, doğrulayıcılar bahis miktarlarına göre rastgele seçildiğinden, hisse ispatı modeli yüksek güçlü hesaplama açısından daha az gerektirir. Bununla birlikte, katılmak için zaten bir kripto para birimine sahip olmanız gerekir. (Kripto paranız yoksa, riske atacak hiçbir şeyiniz yoktur.)
Kripto Para Birimi Nasıl Kullanabilirsiniz?
Satın alma yapmak için kripto para birimini kullanabilirsiniz, ancak henüz genel kabul gören bir ödeme şekli değildir. Overstock.com gibi bir avuç çevrimiçi perakendeci Bitcoin’i kabul ediyor, ancak bu normdan çok uzak.
Kripto daha yaygın olarak kabul edilene kadar, hediye kartları için kripto para alışverişi yaparak mevcut sınırlamaları aşabilirsiniz. Örneğin eGifter’da Dunkin Donuts, Target, Apple için hediye kartları satın almak ve diğer perakendecileri ve restoranları seçmek için Bitcoin’i kullanabilirsiniz. Ayrıca alışveriş yapmak için bir banka kartına kripto para birimi yükleyebilirsiniz. ABD’de, satın almak için kripto varlıkları dolara çeviren bir banka kartı olan BitPay kartına kaydolabilirsiniz, ancak kartı sipariş etmek ve örneğin ATM’den para çekmek için kullanmak için ücretler vardır.
Hisse senetleri ve tahviller dışında alternatif bir yatırım seçeneği olarak kriptoyu da kullanabilirsiniz. Bir kripto para birimi uzmanı ve finans haber sitesi Money Morning’in yardımcı editörü David Zeiler, “En iyi bilinen kripto, Bitcoin, altın gibi bir değer deposu haline gelen güvenli, merkezi olmayan bir para birimidir ” diyor. “Bazı insanlar buna ‘dijital altın’ bile diyor.”
Güvenli Kripto Para Satın Alma?
Güvenli bir şekilde alışveriş yapmak için kripto kullanmak, satın almaya çalıştığınız şeye bağlıdır. Doğrudan kabul etmeyen bir perakendecide kripto para birimi harcamak istiyorsanız , ABD’de BitPay gibi bir kripto para birimi banka kartı kullanabilirsiniz.
Kripto para birimini kabul eden bir kişiye veya perakendeciye ödeme yapmaya çalışıyorsanız, blok zinciri ile etkileşime giren ve kullanıcıların kripto para birimi gönderip almasına izin veren bir yazılım programı olan bir kripto para cüzdanına ihtiyacınız olacaktır.
Cüzdanınızdan para aktarmak için alıcınızın QR kodunu tarayabilir veya cüzdan adresini manuel olarak girebilirsiniz. Bazı servisler, bir telefon numarası girmenize veya telefonunuzdan bir kişi seçmenize izin vererek bunu kolaylaştırır. İş kanıtı veya hisse kanıtı kullanılarak doğrulanmaları gerektiğinden, işlemlerin anlık olmadığını unutmayın. Kripto para birimine bağlı olarak, bu 10 dakika ile iki saat arasında sürebilir.
Ancak bu gecikme süresi, kripto işlemlerini güvenli kılan şeyin bir parçası. “Bir işlemi değiştirmeye çalışan kötü bir aktör, uygun yazılım ‘anahtarlarına’ sahip olmayacak, bu da ağın işlemi reddedeceği anlamına geliyor. Ağ aynı zamanda çifte harcamayı denetler ve önler” diyor Zeiler.
Kripto Paraya Nasıl Alınır?
Kripto para birimi, eşler arası ağlarda ve Coinbase ve Bitfinex gibi kripto para borsalarında satın alınabilir. Yine de ücretlere dikkat edin, çünkü bu borsalardan bazıları küçük kripto alımlarında aşırı derecede yüksek maliyetler talep edebilir. Örneğin Coinbase , satın alımınızın %0,5’i kadar bir ücret ve işleminizin boyutuna bağlı olarak 0,99 ila 2,99 ABD Doları arasında sabit bir ücret alır.
Robinhood , Webull, Binance, Okex ve eToro gibi kripto para borsası olarak adlandırılan bazı aracı platformlar kriptoya yatırım yapmanızı sağlar. Bitcoin, Ethereum, Pitbull coin ve Dogecoin dahil olmak üzere en popüler kripto para birimlerinden bazılarının ticaretini yapma olanağı sunarlar, ancak kripto alımlarını platformlarından çıkaramama gibi sınırlamaları da olabilir.
Zeiler, “Bir zamanlar oldukça zordu, ancak şimdi kripto acemileri için bile nispeten kolay” diyor. “Coinbase gibi bir borsa teknik olmayan kişilere hitap ediyor. Orada bir hesap oluşturmak ve onu bir banka hesabına bağlamak çok kolay.”
Bireysel kripto para birimleri satın almanın biraz bireysel hisse senedi satın almak gibi olduğunu akılda tutmak en iyisidir . Yalnızca güvenlik satın almak yerine, satın alımlarınızı birçok farklı seçeneğe yaymak daha iyidir.
Kripto piyasasına girmek istiyorsanız, kripto şirketlerinin bireysel hisse senetlerine yatırım yapabilirsiniz. Zeiler, “Ayrıca Hive Blockchain (HIVE) gibi birkaç Bitcoin madencilik stoğu var” diyor. “Daha az riskle kriptoya maruz kalmak istiyorsanız, IBM, Bank of America ve Microsoft gibi blok zinciri teknolojisini benimseyen büyük şirketlere yatırım yapabilirsiniz.”
Kripto Para alınır mı?
Uzmanlar, kripto para birimine yatırım yapma konusunda farklı görüşlere sahipler. Kripto, yoğun fiyat dalgalanmaları potansiyeli olan, oldukça spekülatif bir yatırım olduğu için, bazı finansal danışmanlar insanların yatırım yapmasını hiç önermezler.
Örneğin, Bitcoin 2020 boyunca neredeyse dört katına çıkarak yılı 28.900 doların üzerinde kapattı. Nisan 2021’e kadar BTC’nin fiyatı, yıla başladığı noktadan iki kattan fazla arttı, ancak tüm bu kazanımlar Temmuz ayına kadar kaybedildi. Ardından BTC tekrar ikiye katlanarak 10 Kasım 2021’de 68.990 doların üzerine çıkarak gün içi en yüksek seviyesine ulaştı ve ardından 2021’in sonunda yaklaşık 46.000 dolara düştü. Gördüğünüz gibi kripto para birimleri çok değişken olabilir.
Bu nedenle, East Norwich, NY’de sertifikalı bir finansal planlayıcı ( CFP ) olan Peter Palion, ABD doları gibi bir hükümet tarafından desteklenen para birimine bağlı kalmanın daha güvenli olduğunu düşünüyor.
Palion, “Nakit rezervlerinizde ABD doları varsa, ipoteğinizi ödeyebileceğinizi, elektrik faturanızı ödeyebileceğinizi bilirsiniz” diyor. “Son 12 aya baktığınızda, Bitcoin temelde benim son EKG’me benziyor ve ABD doları endeksi aşağı yukarı düz bir çizgi. %50 düşen bir şey spekülasyondan başka bir şeye yaramaz.”
Bununla birlikte, özellikle kripto para birimiyle ilgilenen müşteriler için CFP Ian Harvey, onlara biraz para yatırmalarına yardımcı oluyor. Harvey, “Bir müşterinin portföyündeki ağırlık, yatırımın sıfıra gitmesi durumunda uzun vadeli planlarını rayından çıkarmadan anlamlı hissedecek kadar büyük olmalıdır” diyor.
Ne kadar yatırım yapılacağına gelince, Harvey yatırımcılarla, yatırım güneye giderse portföylerinin yüzde kaçını kaybetmeye istekli oldukları konusunda konuşur. %1 ila %5 olabilir, %10 olabilir, diyor. “Şu anda ne kadar sahip olduklarına ve kayıp açısından bakıldığında onlar için gerçekten neyin tehlikede olduğuna bağlı.”