AMOLED Ekran ve LCD Ekran ikisi de mobil Telefonlarımızın olmazsa olmaz birleşenlerindendir. Akıllı telefonunuzdaki ekranın en önemli özelliklerden biri olduğunu söyleyebiliriz, çünkü cihazınızla etkileşim kurmanızın temel yolu budur. Kötü bir ekran, kötü bir kullanıcı deneyimi anlamına gelir. Tüm teknoloji bileşenlerinde olduğu gibi,ekran için de düşük performanslı ekranı tespit etmek kolaydır. Ancak iyi bir ekran ve gerçekten mükemmel bir ekran arasındaki farkları ayırt etmek çok daha zordur.
AMOLED Ekran ve LCD Ekran
Kabaca bakıldığında akıllı telefonlarda kullanılan iki ana ekran türü vardır: LCD ve LED. Bu iki temel teknolojileri şu şekilde AMOLED ve IPS LCD olarak isimlendirilmiştir. AMOLED Eski Active Matrix Organik Işık Yayan Diyot anlamına gelir. IPS LCD ise Anahtarlama Sıvı Kristal Ekran anlamına gelir.
Pazarlama yöntemi olarak bu ekran türleri farklı isimler ile nitelendirildi, AMOLED ve IPS LCD demek yerine yeni terimler türetildi. Bunun yerine Süper AMOLED, Süper LCD, Süper Retina OLED, Infinity Display, ve benzeri terimler kullanılıyor. Peki bütün bunlar ne anlama geliyor?
AMOLED
AMOLED’in LED kısmı Işık Yayan Diyot anlamına gelir. Bu güç küçük bir kırmızı ışık ile açık olduğunu gösteren ve birçok ev aletleri bulunan bir teknolojidir. BIR LED ekran bu kavramı alır, küçültür ve tek bir piksel oluşturmak için kırmızı, yeşil ve mavi kümeler halinde LED’ler düzenler.
AMOLED’deki O organik anlamına gelir. Her LED’de iki iletken arasına yerleştirilen bir dizi ince organik madde film anlamına gelir. Bir akım uygulandığında bu organik madde film bir ışık üretir.
Son olarak, AMOLED parçası Aktif Matris yerine pasif matris teknolojisi anlamına gelir. Pasif bir matriste, tümleşik devrelerin her sütun veya satır aşağı gönderilen bir yükü kontrol ettiği tek tek pikselleri denetlemek için karmaşık bir ızgara sistemi kullanılır. Ama bu oldukça yavaş ve kesin olmayabilir. Aktif Matris sistemleri her alt piksele (kırmızı, yeşil veya mavi) LED’e ince bir film transistör (TFT) ve kondansatör bağlar. Sonuç, bir satır ve sütun etkinleştirildiğinde pikseldeki kondansatör, yenileme döngüleri arasında şarjını koruyarak daha hızlı ve daha hassas kontrol sağlar.
Yukarıdaki resim Samsung Galaxy S8 AMOLED ekran bir closeup çekim. RGB üçgen deseni açıkça gösterilmiştir. Görüntünün altına doğru yeşil ve kırmızı LED’ler kapalı ve mavi LED’ler sadece biraz üzerinde. Bu nedenle AMOLED ekranlar derin siyahlara ve iyi kontrasta sahiptir.
AMOLED’in artıları ve eksileri
Artılar:
Plastik substrat ince ve hafiftir.
Plastik substrat daha iyi şok emilimi ve kırılma riski daha az sağlar.
Mükemmel görüntüleme açıları.
Çok geniş bir renk gamı için potansiyel.
Derin siyahlar ve tek tek piksel ler olarak mükemmel kontrast oranı kapatılabilir, bu da HDR için uygundur.
İyi enerji verimliliği ve pil ömrü.
Eksileri:
Daha zor ve pahalı üretim teknikleri (yani kavisli ekranlar), optimize edilmemiş verimlilik.
Mavi LED’ler kırmızı veya yeşilden daha hızlı bozularak önemli bir renk değişiminden önce panelin yaşam döngüsünü azaltır.
Ekranın bir bölümü sürekli olarak statik bir görüntü gösteriyorsa pikseller farklı hızlarda bozulabileceğinden, yanma riski vardır.
Süper AMOLED ve Infinity Display nedir?
Süper AMOLED Samsung’un bir pazarlama terimidir. Bu, ekranın üst kısmında ayrı bir katman olmak yerine kapasitif dokunmatik ekranı ekrana dahil eden bir ekran anlamına gelir. Bu yöntem de ekran daha ince yapar.
Infinity Display gelince, Samsung’un başka bir pazarlama terimidir. Bu terim “çerçevesiz, tam ön, kenardan kenara” ekran anlamına gelir. Ancak, hala bu bir Super AMOLED ekran birimini ifade eder.
IPS LCD Ekran
LCD ekranlar, bazı polarize filtreler, kristal matris ve bazı renk filtreleri ile parlayan bir arka ışık ile çalışır. Sıvı kristaller, onlara bir elektrik yükü uygulandığında bükülür, bu da içinden geçebilen ışığın frekansını etkiler. Kristaller kullanılan gerilime bağlı olarak değişen derecelerde bükülebildiğinden, polarize panellerle kullanıldığında bir ekran oluşturulabilir. Daha sonra, belirli bir satıra veya sütuna bir yük göndererek her pikseli kontrol etmek için tümleşik devrelerden oluşan bir ızgara kullanılır. Renkler, alt piksel olarak bilinen kırmızı, yeşil ve mavi filtrelerin kullanımıyla oluşturulur ve bunlar farklı renkler üretmek için değişen derecelerle harmanlanır.
Huawei Mate 8 bir IPS LCD Ekranı kullanmaktadır. Piksellerin, her renk için bir tane olan eşit boyuttaki alt piksellerden nasıl oluştuğunu öğrenin: kırmızı, yeşil ve mavi.
LCD’nin artıları ve eksileri
Artıları:
Mükemmel doğal renk üretimi ve doğruluğu.
Kalıcı “yanma” riski yok.
LCD’yi kolayca kullanılabilir hale getiren köklü üretim teknikleri.
Eksileri:
Görüntüleme açıları katmanların derinliği nedeniyle sınırlı olabilir.
Kontrast oranı ve derin siyahlar, sürekli açık olan bir siyah ışık nedeniyle mükemmel değildir.
Arka ışık sızıntısı ucuz panellerde bir sorun olabilir.
Transistör boyutları daha fazla küçültülerek en yüksek parlaklığı azaltarak enerji israfı yapılamaz.
“Görüntü tutma” ile olası kısa vadeli sorunlar.
Süper LCD?
Super AMOLED gibi, Bir Süper LCD ekran da dokunmatik ekran içerir. Dış cam ile ekran elemanı arasında “hava boşluğu” yoktur, bu da Super AMOLED’e benzer bir iş gördüğü anlamına gelir.
Retina, Retina HD ve Süper Retina HD ekranlar
Samsung pazarlama adına ekranlar için farklı terimler kullanan tek şirket değil, başka bir şirket daha var! Apple, ekranları için “Retina” terimini tercih ediyor. Bu terim ilk olarak iPhone 4’ün piyasaya sürülmesiyle o zamanki akıllı telefonları için kullanıldı. iPhone 3GS ile karşılaştırıldığında önemli ölçüde daha fazla piksel yoğunluğu (300 ppi’nin üzerinde) sundu. Daha sonra retina HD geldi, bu ekran en az 720p ekran çözünürlüğü olan iPhone’lar için geçerlidir.
iPhone’daki tüm Retina ve Retina HD ekranlar LCD IPS ekranlardır. Ancak, iPhone X ile işler biraz değişti çünkü şimdi Super Retina HD terimi altında pazarlanan Bir AMOLED ekrana sahip.
Apple de kullandığı terim farklı olsa da u ismin karşılığı AMOLED ekran. Sadece fazladan sıfatları var.
MacBook Pro bir “Retina” ekran ile pazarlanan olmasına rağmen, normal bir LCD ekran kullanmaktadır.
Renk doğruluğu ve ekran çözünürlüğü
Her iki teknoloji de 720p, 1080p, Quad HD ve 4K çözünürlüklere sahip ekranlar oluşturmak için kullanılabilir. OEM’ler hem LCD hem de AMOLED ekranları kullanarak HDR10’u destekleyen telefonlar üretmiş. Yani bu açıdan bakıldığında ikisi arasında pek bir fark yok.
Renk söz konusu olduğunda siyahların daha derin olacağını ve AMOLED ekranlarda kontrast oranlarının daha yüksek olacağını biliyoruz, ancak genel renk doğruluğu her iki ekran türünde de iyidir. LG V10 ve BlacBerry Priv dahil olmak üzere 2015/2016’nın önde gelen telefonlarını test ettiğimizde, AMOLED tabanlı ekranların çok doğru sonuçlar verdiğini, LCD ekranların ise genellikle hafif mavi bir renk tonuyla sonuçlandığını gördük. O zaman biz “bu kadar şaşırtıcı olsa da, LCD ekranlar filtrelenmiş mavi arka ışık dayalı göz önüne alındığında” kaydetti.
LCD vs AMOLED Z5 Premium ve LG V10 (LCD), Priv ve Note 5 (AMOLED) ile karşılaştırıldığında beyazlar üzerinde kayda değer bir mavi renk tonu gösterir. Ancak 2017 benzer testler yaptığımızda, AMOLED ekranların geçmişte olduğu kadar ileride olmadığını fark ettik:
OLED: Galaxy Note 8, Pixel XL, OnePlus 5, Galaxy S8/S8 Plus
LCD: Huawei Mate 9, iPhone 7 Plus
Yanma ve görüntü tutma nedir?
AMOLED ekranların en önemli zayıflıklarından biri “yanma” olasılığıdır. Bu, bir ekranın panelin bazı bölümlerinde kalıcı renk değişikliği yaşadığı bir soruna verilen addır. Bu, bir metin veya görüntü ana hattı, renklerin solma veya ekranda diğer fark yamalar veya desenler şeklinde alabilir. Ekran hala normal olarak çalışıyor, ancak fark edilir bir hayalet görüntüsü veya devam eden bir renk değişikliği var. OLED panellerde kullanılan kırmızı, yeşil ve mavi LED alt pikseller arasındaki farklı yaşam sürelerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Mavi LED’ler kırmızı veya yeşil piksellere göre önemli ölçüde daha düşük ışık verime sahiptir, bu da daha yüksek bir akımda sürülmeleri gerektiği anlamına gelir. Daha yüksek akımlar piksellerin daha hızlı düşmesine neden olur. Bu nedenle, bir OLED ekranın rengi eşit olarak bozulmaz, bu nedenle sonunda kırmızı/yeşil bir renk tonuna doğru eğilir (mavi alt piksel daha büyük yapılmadığı sürece, Panelin bir bölümü mavi veya beyaz bir görüntü görüntülemek için çok fazla zaman harcarsa, bu alandaki mavi pikseller diğer alanlara göre daha hızlı bozulur.
Bir AMOLED ekranın teorik ömrü, günde 12 saat kullanıldığında bile birkaç yıldır. Ama bazı arızalı paneller daha hızlı bozulur.
Bir AMOLED ekranın teorik ömrü, günde 12 saat kullanıldığında bile birkaç yıldır. Ancak bazı görüntüler diğerlerinden daha hızlı yanma muzdarip anekdot kanıtlar vardır. Sadece birkaç ay sonra yanma belirtileri gösteren görüntüler kusurlu kabul edilmelidir, çünkü kesinlikle normal değildir.
LCD ekranlı cihazların sahipleri yanmaya karşı bağışıklığı olan bir akıllı telefon seçtiği için kendilerini tebrik etseler de, “görüntü tutma” adı verilen LCD panellerde sorun olabilir. Basitçe söylemek gerekirse, sıvı kristaller uzun süre aynı voltajda bırakıldığında tek bir pozisyonda kalma eğilimi gelişebilir. Neyse ki bu kronik olay normalde geçicidir ve genellikle sıvı kristallerin rahat hallerine dönmesine izin vererek tersine çevrilebilir.
Sonuç:
Sadece ekran teknolojileri hakkında değil, aynı zamanda bir cep teki diğer bileşenler hakkında da göz önünde bulundurulması gereken birçok faktör olduğu için kazananı seçmek zor olabilir. Örneğin, bir AMOLED fan iseniz, o zaman büyük depolama ve iyi bir işlemcili bir cihaz düşünün, ama bir LCD ekran tercih edenler için Aynı argümanlar geçerli değil. LCD fanlar için söyleyeceğimiz, beğendiğiniz mobil telefonu alabilirsiniz. Genellikle, her iki ekran tercihte pişmanlık yaşamazsınız, bu yüzden sadece istediğiniz ve beğendiğiniz ürünü tercih edin.
Üst düzey cihazlar genellikle AMOLED ekranlara ve orta sınıf bütçeli cihazlarda genellikle LCD kullanır. Ancak LCD ekranlara sahip üst düzey cihazlar mevcut olduğu gibi LCD ekranların sadece ucuz cihazlarda kullanıldığı anlamı taşımaz. OLED üretim maliyetleri son yıllarda önemli ölçüde düşerken, daha fazla bütçe seçeneği gelecekte OLED panelleri sunacak.
LG ve Samsung gibi şirketler bu eğilimin geldiğini gördüler ve OLED (ve esnek OLED) üretim yeteneklerini hızla genişletiyor. LCD hala televizyon ve diğer büyük panel uygulamaları parlak bir gelecek olabilir, ama şimdi mobil’de giderek OLED ekranlar hakim olacak.
Siz bu konuda Ne düşünüyorsun? AMOLED veya LCD? Retina ve Infinity Ekran gibi terimler ne nedir? Senin için anlama geliyor? Yorum bölümüne yazabilir veya sosyal medya hesaplarımızda bizimle paylaşablirsiniz.
