Vadeli İşlem Nasıl Yapılır? Yatırımcılar tarafından riskleri minimuma indirmek için tercih edilen işlem türlerinden birisi olan vadeli işlem, kendi içinde bir takım kurallara ve kriterlere sahiptir. Finans piyasalarında gerçek değerler üzerinden yapılan bu işlemlerde, risk olmadığından dolayı yatırımcılar tarafından yatırımların şekillendirilmesi daha kolay olmaktadır.
Vadeli İşlem Neden Tercih Edilir?
Vadeli işlemlerde risk alınmaması temel prensip olduğu gibi aynı zamanda bir korunma sağlanmaktadır. Kurlar, kısa sürede ciddi bir yükseliş ya da düşüş yaşayabildiğinden dolayı yatırımcılar bu anlık hareketler nedeniyle zarar görmemek adına vadeli işlemi tercih etmektedir. Bununla birlikte çeşitli spekülasyonlar ile birlikte borsaya yönelik yapılacak hamlelere karşı da bir güvenlik katmanı oluşturulmaktadır. Vadeli olarak işlem yapan kişiler, daha çok türev işlem gerçekleştirmektedir.
Vadeli işlem yapacak kişilerin unutmaması gereken bazı kriterler bulunmaktadır. Öyle ki vadeli işlemler, alıcının bir varlığı satın almasını veya satıcının bir varlığı önceden belirlenmiş gelecek bir tarihte ve belirli bir fiyatla satmasını zorunlu kılan finansal bir sözleşmedir. Sözleşmelerin imzalanması ile birlikte karşılıklı olarak iki taraf da bu konuda birbirine güvence verirken, bu güvence sözleşme ile birlikte desteklenmektedir.
Vadeli İşlem Nasıl Yapılır?
Vadeli işlemler, bir sözleşme ile birlikte gerçekleştirilmektedir. Sözleşmede bir yatırımın tarihi ya da tarih aralıkları belirlidir. Bu nedenle sözleşmenin geçerliliği de tarihlerin belirlenmesi ile birlikte sınırlandırılmıştır. Bu tarihler arasında yatırıma konu olan araç neyse (para, ürün ya da hizmet) araç ile ilgili tüm detaylara yer verilmektedir. Vadeli işlemlerde genellikle Dolar üzerinden işlem yapılır. Sözleşmelerde tüm detaylar bellidir. Böylece anlık olarak fiyatların değişmesi sözleşme için bir değişiklik içermemektedir.
Vadeli işlemlerin yapılabilmesi adına kişilerin mevcut piyasalarda bir hesap açması gerekmektedir. Yatırım hesabı ile birlikte yatırım yapmaya başlayabilecek kişiler, vadeli işlem gibi farklı işlem türlerini değerlendirme imkanı da olmaktadır. Türkiye’de Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası adı ile kurulmuş olan VİOP, en çok tercih edilen piyasalardan birisi olduğu gibi kişiler mevcut piyasayı kullanarak da vadeli işlemler yapabilmektedir.
Vadeli işlemlerde teslimatı ve ödemesi ileri tarihte yapılacak bir değerin, bugünden alınıp satılması söz konusu olduğu gibi vadeli işlemlerde en önemli detay vadedir. İlgili yatırımın gerçekleştirilebilmesi adına kişilerin tüm bu detaylara hakim olması önemlidir.
Vadeli işlemler doğrultusunda yatırım yapılabilen alanlar şöyledir;
- Ham petrol, doğal gaz, mısır ve buğday gibi ürünler
- Hisse senedi endeksi
- Euro ve Dolar gibi dövizler
- Altın ve gümüş gibi değerli emtialar
- Tahviller
Vadeli İşlem Türleri Nelerdir?
Vadeli işlemlerde iki farklı tür bulunmaktadır. Organize piyasada işlem gören türev ürünler ve tezgah üstü piyasada işlem görev türev ürünler olarak tanımlanabilecek bu iki tür, organize piyasa altında da üçe ayrılmaktadır. Bu üç seçenek ise futures, opsiyon ve swap’tır. Bu doğrultuda; vadeli işlemlerde yurt içi vadeli piyasada VİOP geçerlidir ve kişiler VİOP üzerinden işlem yapabilmektedir. Yurt dışı söz konusu olduğunda ise futures olarak bir adlandırılma yapılmaktadır.